Walki o Warszawę (wzmianka o Jabłonnie) - 28 VII – 30 VII lipca 1656

Walki o Warszawę (wzmianka o Jabłonnie)

28 VII – 30 VII lipca 1656
 

Ruchy wojsk nieprzyjaciela w czasie batalii o Warszawę (w pierwszym dniu walk 28 VII 1656 w czasie Potopu Szwedzkiego) miały miejsce na terenie dzisiejszej Gminy Jabłonna, sił sprzymierzonych wojsk szwedzkich oraz brandenburskich.

Wrogie armie kierowały się z:

- Nowego Dworu, zapewne od strony Suchocina, w kierunku Jabłonny. Następnie przez Tarchomin, Świdry i Żerań do Pragi.

Prawe skrzydło (wg zapisku, relacji) było pod pieczą Karola Gustawa (króla Szwecji) oraz jego brata Adolfa Jana wraz jazdą Douglasa (trzy oddziały złożone m.in. z dragonów, jazdy, piechoty czy artylerii). Natomiast lewym skrzydłem kierował Fryderyk Wilhelm (105, 106, 107).

Wojska szwedzko – brandenburskie walczyły z oddziałami polsko - litewskimi zgrupowanymi m.in. przed Pragą (Litwini w końcówce maja rozłożyli tu obóz, którego południowa strona opierała się o Pragę - pod wodzą hetmana Jana Sapiehy s.104 - 105). W trzydniowej walce o Warszawę uczestniczył m.in. hetman polny koronny Stanisław Lanckoroński (s.114,115).

Niestety w ostatnim dniu walk o Warszawę (30.VII – niedziela) oddziały polskiej jazdy wycofały się m.in. w stronę Okuniewa (wzmianka o Okuniewie - s.135, 138, 139). Nie podejmowały one w ostatnim dniu bitwy działań ofensywnych (wycofanie się przez most).

Rok wcześniej wojska szwedzkie pod koniec września zdobywają Nowy Dwór Mazowiecki, kierując się od strony Warszawy (wzmianka o Skierdach – wieś położona w Gminie Jabłonna) w miejsce potyczki z wojskiem polskim.

Strony konfliktu:

• Jan Kazimierz II Waza - wojska polskie
• Karol X Gustaw – wojska szwedzkie (sprzymierzeńcy, trzydniowa bitwa pod Warszawą)⁴
• Fryderyk Wilhelm I – elektor brandenburski, armia brandenburska

            (sprzymierzeńcy, trzydniowa bitwa pod Warszawą)⁵

Źródła:

1. Stanisław Szenic, Walki o Warszawę 1656 – 1657, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1968 – wydanie I, s. 104-107, s. 114-115, s. 135, 138, 139.
2. strona internetowa, dostęp 22.04.2020 https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Nowym_Dworem.
3.Stanisław Lanckoroński, strona internetowa, dostęp 22.04.2020 https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Lanckoro%C5%84ski_(hetman).
4, 5. Henryk Samsonowicz, HISTORIA POLSKI do roku 1795, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985. Wydanie czwarte poprawione, s. 196-197.

Fot. (1) Jan Kazimierz (portret nieznanego malarza), Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, fot. St. Jaworski z książki „Poczet królów i książąt polskich”, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, Warszawa 1978, s. 384.

Fot. (2) Jan Kazimierz (sztych Clementa de Jonghe), Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, fot. E. Kozłowska-Tomczyk z książki „Poczet królów i książąt polskich”, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, Warszawa 1978, s. 385.

Fot. (3) Karol X Gustaw, Encyklopedia Powszechna PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984, Wydanie III, Tom 2, s. 429.

Fot. (4) (mapa) Stanisław Szenic, Walki o Warszawę 1656 – 1657, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1968 – wydanie I, s. 101 (oznaczenia własne).

Fot. (5) Włodzimierz Bławdziewicz

- portal wykonany z czarnego marmuru prowadzący do zakrystii, z supraportą herbem Wazów – przedstawiający snop zboża. Kościół w Nieporęcie ufundowany przez Jana Kazimierza II Wazę. Źródło: strona parafialna kościoła Niepokalanego Poczęcia N.M.P. w Nieporęcie - http://parafia-nieporet.pl/ - zakładka Galeria zdjęć - Zdjęcia naszego wieczernika parafialnego.

Fot. (6) Król Jan Kazimierz II Waza zawierza Polskę Matce Bożej – obraz w kościele w Nieporęcie. Źródło: strona parafialna kościoła Niepokalanego Poczęcia N.M.P. w Nieporęcie - http://parafia-nieporet.pl/ - zakładka Galeria zdjęć - Zdjęcia naszego wieczernika parafialnego.