POLIKARP WRÓBLEWSKI (1898–1983)

Polikarp Wróblewski ps. „WYRWA”- działacz niepodległościowy, urodzony 26.01.1898 roku w Chotomowie. Działacz chotomowskiego obwodu Polskiej Organizacji Wojskowej. Komendantem Rejonu II Okręgu Warszawa Praga był Dobiesław Damięcki ps. „Sułkowski” (s. 82 - WALKA O NIEPODLEGŁOŚĆ, AUTOR Pola Cudna - Kowalska, książka CHOTOMÓW, JABŁONNA od wieków razem; artykuł członkowie POW Chotomowa, Jabłonny i okolic, autor Pola Cudna - Kowalska, s. 104 – op.cit.).

Pochowany na cmentarzu parafialnym w Chotomowie. Miejsce to znajduje się na czarnym Szlaku Południowo – Wschodnim „Szlaku Patriotycznego Polski Walczącej”.
Rozwijał lokalną Ochotniczą Straż Pożarną na terenie Chotomowa.
Ma syna: Andrzeja Jana oraz nieżyjącego już Bohdana Wróblewskiego (zmarł; artysta plastyk, ilustrator). Miał siostrę Zuzannę Wróblewską – Dąbrowską (s.111, książka CHOTOMÓW JABŁONNA od wieków razem) oraz drugą siostrę Pelagię.

Ukończył m.in. szkołę elementarną w Chotomowie oraz gimnazjum Rychłowskiego w Warszawie („Niepodległości i Pamięć 9/1 (18), s. 67–76, 2002 , Piotr Chróściel, Polikarp Wróblewski „Wyrwa”).

W 1916 wyszedł z inicjatywą utworzenia drużyny harcerskiej w Chotomowie, która później na potrzeby obronne, wojskowe została przekształcona w oddział Polskiej Organizacji Wojskowej. Przygotowując się do walki zbrojnej z okupantem doskonalił umiejętności wojskowe w Zielonce (1917 rok; do Zielonki przybył również komendant Józef Piłsudski; założyciel Polskiej Organizacji Wojskowej (1914)) oraz w Szkole Podchorążych w Buchniku. Ćwiczenia polowe dla tajnej organizacji POW odbywały się w Lasach Leśnictwa Bagno (Gmina Jabłonna; s. 86 - CHOTOMÓW, JABŁONNA od wieków razem).

Przed 1920 rokiem Polikarp Wróblewski otrzymał uprawnienia instruktora pożarnictwa (kurs przy Warszawskiej Straży Zawodowej; s. 91 - CHOTOMÓW, JABŁONNA od wieków razem) i utworzył w Chotomowie Ochotniczą Straż Pożarną, która miała być kamuflażem, wsparciem dla działań POW. W 1918 roku powstała Ochotnicza Straż Pożarna w Chotomowie. W 1917 roku zwołano zebranie w celu utworzenia drużyny strażackiej.
Polikarp Wróblewski oraz jego towarzysze przeprowadzili kilka udanych akcji:
zdjęcia dzwonów z chotomowskiej dzwonnicy, kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (z nocy 01/02.02.1918; w akcji brali udział członkowie POW z Chotomowa i Jabłonny), zdobycie koszar niemieckich w Nowej Jabłonnie (kapitulacja Niemców; zdobycie m.in. stacji kolejowej – 11 - 14.11.1918). Opis zdobycia garnizonu niemieckiego oraz informacje na temat kapitulacji Niemców w 1918 roku możemy przeczytać w czasopiśmie humanistycznym (Czasopismo humanistyczne Rocznik XXII, nr 3 (51), 2015, s.127 - 129). Inną wersję wydarzeń przedstawiały niemieckie materiały (Czasopismo humanistyczne Rocznik XXII, nr 3 (51), 2015, s. 129) oraz raport komendanta Korkozowicza (op.cit, s.129). Stacja kolejowa, gdzie znajdowały się budynki oraz magazyny m.in. z bronią, artykułami żywnościowymi oraz ubiorem w Nowej Jabłonnie nazywana był „Koszarką” (s. 94 - 99 - CHOTOMÓW, JABŁONNA od wieków razem, artykuł Akcja zdobycia broni na „Koszarce”).

W 1918 roku z Warszawy wyruszył w 3. szwadronie 3. pułku ułanów razem z 1. szwadronem na front ukraiński pod Lwów (3. szwadron pułku ułanów nazywany był „Dziećmi Warszawy”). W 1918 woku we Lwowie obywały się walki o odbicie miasta z rąk Ukraińców (październik / listopad 1918; jeden z etapów walk; Rocznik Legionowski, Tom IV, nr. 2001, s. 114 – 115).

Podczas frontu uwieczniał ważne wydarzenia, niebezpieczne akcje za pomocą aparatu. Starał się zapisywać w „trudnych dla niego, jego towarzyszy i Polaków czasach” wspomnienia z tego okresu (był kronikarzem). Uczestnik Bitwy Warszawskiej z 1920 roku (kierowca Forda T, który następnie przerabiano na pojazd opancerzony; w działaniach wojennych miał zastosowanie pojazd m.in. Ford FT-B). W czasie działań wojennych w okolicach Chotomowa, pod Radzyminem polskie wojsko pokonało bolszewików (sierpień 1920 rok). Był kierownikiem wydziału inwestycyjno – gospodarczego w Państwowych Zakładach Lotniczych (nazwa początkowa brzmiała Centralne Warsztaty Lotnicze (CWL). Pracował tam do 1937 roku. Komendant Ochotniczej Straży Pożarnej w Chotomowie (1922 r.). W czasie II Wojny Światowej został zmobilizowany do wyjazdu do Białej Podlaskiej w celu zamiaru budowy fabryki - produkcji samolotów dla Wojska Polskiego (wrzesień 1939).

Zatrudniony również w Turcji (Miasto Etimesut) przy budowie samolotów (szkolił z zakresu pożarnictwa żołnierzy tureckich). Piastował tam różne stanowiska m.in. jako kierownik działu drzewnego w wydziale produkcji. Był również dyrektorem technicznym w Zakładach Samochodowych nr 2 w Warszawie przy produkcji polskich motocykli „Sokół” (produkcja w latach 30 - XX wieku oraz kontynuacja produkcji w latach 40 - tych )

Zmarł w czerwcu 1983 roku w Chotomowie.

Ta zasłużona postać dla Gminy Jabłonna oraz Państwa Polskiego uzyskała miano honorowego obywatela tej gminy (Gminy Jabłonna). Tajna Organizacja Wojskowa – POW, zasłużona na rzecz niepodległej Polski nosi nazwę ulicy m.in. w Legionowie. Również w kościele w Chotomowie możemy zobaczyć tablicę pamiątkową tej organizacji.

W artykule, rozmowie przeprowadzonej przez Pana Tomasza Żylskiego z Apolonią Kowalską, łączniczką oraz sanitariuszką VII Obwodu „Obroża” Armii Krajowej (informacje na temat obwodu „Obroża” (Rejony) - Zygmunt Duchnowski. Pluton 709. W konspiracji i walce X 1939 – IX 1944, s. 8), ojciec Apolonii Kowalskiej przyjaźnił się z opisywaną w artykule postacią Polikarpa Wróblewskiego.

Pani Apolonia wspomina o dacie 14 listopada 1918 roku, kiedy to oddział Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) zdobył stację kolejową w Nowej Jabłonnie, razem z uzbrojeniem, zajętą przez Niemców.

Przytacza również fakty z życia działacza niepodległościowego (Polikarpa Wróblewskiego), mówi o tworzeniu drużyny harcerskiej w Warszawie (Szkole Technicznej im. Wawelberga, do której uczęszczała opisywana postać) oraz oddziale drużyny harcerskiej Chotomowie.

W relacji Pani Apolonii poruszony został wątek Ochotniczej Straży Pożarnej.

Jesienią 1917 roku została założona drużyna strażacka w skład, której wchodził komendant straży Polikarp Wróblewski oraz przedstawiciele zarządu. Straż Pożarna w Chotomowie została założona w 1918 roku. Pełniła funkcję „podwaliny” dla utrzymania niepodległości Polski. Wielu ochotników walczyło na frontach w 1919 oraz 1920 w Europie (Bitwie Warszawskiej; źródło: http://www.ospchotomow.ubf.pl/viewpage.php?page_id=1; s. 136 - CHOTOMÓW, JABŁONNA od wieków razem). Był jednym z pomysłodawców wybudowania strażnicy w Chotomowie (1. rok rozpoczęcia budowy – 1935, 2. przerwanie budowy – działania wojenne 1939 – 1945 – zniszczenie strażnicy, 3. Powołanie Komitetu Odbudowy Strażnicy – 1947 4. 1983 – zakończenie budowy strażnicy w Chotomowie).

Źródła:

1. APOLONIA KOWALSKA „AMELKA”, rozmowa przeprowadzona przez Tomasza Żylskiego z Apolonią Kowalską ps. „AMELKA”.
2. Strona internetowa http://www.ospchotomow.ubf.pl/viewpage.php?page_id=1.
3. Turystyczny szlak patriotyczny „Polski Walczącej” na terenie powiatu legionowskiego (PRZEWODNIK), wydanie trzecie zmienione, s. 18 - 19.
4. CHOTOMÓW, JABŁONNA od wieków razem, Wydawca: Koło nr 11 Chotomów Okręgu Warszawa – Powiat Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Chotomów, Jabłonna, 1998 Tom I.
5. Czasopismo humanistyczne Rocznik XXII, nr 3 (51), 2015, s.127 – 129.
6. Zygmunt Duchnowski. Pluton 709. W konspiracji i walce X 1939 – IX 1944, s.8.
7. Rocznik Legionowski, Towarzystwo Przyjaciół Legionowa Muzeum Historyczne w Legionowie, Tom IV, Legionowo 2011.
8. Zdjęcia - książka CHOTOMÓW JABŁONNA od wieków razem, s. 99, s. 210.