Historia miejsc i ludzi w Woli Kiełpińskiej.

Dzieje Woli Kiełpińskiej i okolic były tematem siódmego spotkania z cyklu „Historia miejsc i ludzi” - budowa tożsamości lokalnej. Tym razem dr Sławomir Jakubczak zaczął spotkanie w neobarokowym kościele pw. św Antoniego Padewskiego w Woli Kiełpińskiej. Jest to kościół fundacji Macieja Radziwiłła i jego żony Jadwigi z Krasińskich, gdzie znajdują się epitafia przedstawicieli znamienitych rodów związanych z dobrami zegrzyńskimi oraz kolatorów świątyni w Woli Kiełpińskiej należącej do parafii zegrzyńskiej. Najstarsze epitafium (rokokowe) poświęcone jest Antoniemu Krasińskiemu, który zapoczątkował tworzenie dóbr zgierskich. Pierwotnie pochowany był w zbudowanym z jego fundacji kościele w Zegrzu, który - po sprzedaniu części dóbr władzom carskim pod budowę twierdzy - został zamieniony (w 1895) na cerkiew. Władze carskie wyznaczyły wtedy, w odpowiedniej odległości od twierdzy, miejsce pod budowę kościoła w Woli Kiełpińskiej, gdzie przeniesiono część epitafiów z kościoła w Zegrzu. Budowę rozpoczęto w 1894 u zbiegu 2 ważnych dróg, które umożliwiały dojazd do świątyni tak Radziwiłłom, jak i parafianom. Fundusze na kościół pochodziły z odszkodowania jakie dostali Radziwiłłowie za ziemie przekazane pod twierdzę (część środków została przeznaczona na budowę pałacu w Jadwisinie). Wyposażenie kościoła było w dużej mierze dziełem okolicznych rzemieślników, których zatrudniano nie zważając na ich wyznanie. Epitafia np. wykonywał M. Siedlecki z Karolina, prace szklarskie, stolarskie i ślusarskie powierzono mieszkańcom Serocka.

Epitafia, także te umieszczone w kościele w Woli Kiełpińskiej, były skierowane do parafian – ówcześnie będących poddanymi właścicieli dóbr. Przekazywały i przekazują współcześnie wiedzę o ciągłości genealogicznej rodów (np. epitafium Eustachii Krasińskiej zawiera informacje o śmierci jej dzieci), są często, zgodnie z tradycja rzymską, swego rodzaju biografią podkreślającą pełnione funkcje - np. epitafium Kazimierza Krasińskiego – posła, marszałka trybunału koronnego i sejmu za czasów Leszczyńskiego. Inne epitafia skupiają się na ukazaniu przymiotów zmarłych - np. epitafium Stanisława Krasińskiego podkreśla jego miłość do bliźnich jako człowieka będącego prezesem instytucji opiekującej się szpitalami powiatu pułtuskiego. Zapoczątkował on również oczynszowanie kolonii w dobrach zegrzyńskich – za jego czasów powstało Stanisławowo Zegrzyńskie. Obok znajdują się epitafia braci Stanisława Krasińskiego, Józefa i Karola (ten po śmierci poety Zygmunta Krasińskiego został opiekunem jego dzieci). Największe epitafium poświęcone jest kolatorowi kościoła, Maciejowi Radziwiłłowi ożenionemu z Jadwigą z Krasińskich. To ona zakupiła w 1898 roku, namalowany przez Ferenca Szoldatiesa, obraz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny znajdujący się w ołtarzu głównym kościoła. Zmarła we Włoszech, a miejsce jej pochówku nie jest znane. Na ścianie świątyni znajduje się również tablica poświęcona rodzinie Xiężopolskich - Antoni Xiężopolski był przez 35 lat administratorem dóbr zegrzyńskich.

Druga część spotkania, która odbyła się w remizie strażackiej OSP w Woli Kiełpińskiej poświęcona była historii tej miejscowości. Jej nazwa pochodzi zapewne od rodziny Kiełpińskich, którzy byli w XVI wieku jedną z trzech rodzin zamieszkujących w dobrach zgierskich. Na planie dóbr z końca XIX wieku precyzyjnie oznaczone są również inne miejscowości, np. kolonie: Marynino i Karolino. Z historią Woli Kiełpińskiej i kościoła związane są nazwiska księży – np. ks Józefa Pawłowskiego, za którego posługi budowano kościół, ks. Mariana Kowalskiego czy ks. Eugeniusza Gruberskiego - reformatora muzyki kościelnej.
Dużą część wykładu obejmowała historia cmentarza w Woli Kiełpińskiej i znajdujących się na nim grobów (np. rodziny Szaniawskich, ks. Zająca, Antoniego Xiężopolskiego, nauczyciela ludowego Dużyńskiego, rodziny Kitów). Słuchających wykładu interesowała również historia pałacu zegrzyńskiego zbudowanego w połowie XIX wieku na zamówienie Stanisława Krasińskiego. W czasie dyskusji poruszono też kwestię ruchu oporu i działalności konspiracyjnej mieszkańców w okresie II wojny światowej.

Dziękujemy księdzu Tadeuszowi Wołowcowi za możliwość zwiedzania kościoła i Komendantowi Miejsko – Gminnemu Straży Pożarnej w Serocku za udostępnienie świetlicy w strażnicy OSP w Woli Kiełpińskiej.

Już teraz zapraszamy na kolejne spotkanie, które odbędzie się 12 kwietnia 2014 o godz 15:00 w Ośrodku Szkoleniowym Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w Dębęm.